Avrupa Parlamentosu’nda (AP) yeni yasama dönemi bugün resmi olarak başlıyor. 10’uncu yasama döneminin başlangıcı için AP’nin mevcut Başkanı Roberta Metsola’nın liderliğinde yapılacak törenle AB bayrağı, Strazburg’daki AP binasının gönderine çekilecek. Ardından 2019-2024 dönemi milletvekilleri, Genel Kurul salonunda son kez bir araya gelerek, Metsola’nın elinden hizmet madalyalarını teslim alacaklar.
Yeni Genel Kurul ise ilk kez yarın toplanacak. TSİ 11.00’de başlayacak oturumda 720 yeni milletvekili, ilk olarak AP’nin yeni başkanını seçecek. Gizli oylama ve mutlak çoğunlukla belirlenecek yeni başkan, 2,5 yıllığına bu görevi üstlenecek. Seçimden en büyük grup olarak çıkan Avrupa Halk Partisinin (EPP) adayı Metsola‘nın yeniden seçilmesi bekleniyor. Metsola, Ocak 2022’de, aniden vefat eden David Sassoli’nin yerine AP Başkanı olarak seçilerek bu görevi üstlenen en genç isim olmuştu. Başkan seçiminin ardından 14 adet başkan yardımcısının seçileceği oylamalara geçilecek.
18 Temmuz’da Komisyon Başkanı oylaması yapılacak
AP’deki seçim haftasında en önemli gün ise Birliğin yürütme organı olan Komisyon’un başkanının oylanacağı 18 Temmuz olacak. 27-28 Haziran’da yapılan AB zirvesinde liderler, AB Komisyonu Başkanlığı için bir dönem daha Ursula von der Leyen’i aday göstermişti. Perşembe günü yapılacak oylama öncesinde von der Leyen, TSİ 10.00’da milletvekillerine hitap edecek, 5 yıllık dönem için önceliklerini anlatacak. TSİ 14.00 civarında ise oylamaya geçilecek.
Oylamaya günler kalmış olsa da seçim sonuçlarının hemen akabinde siyasi grupların desteğini kazanmak için müzakerelere başlayan von der Leyen’in güvenoyu alıp almayacağı belirsizliğini koruyor. Von der Leyen’in güvenoyu alması, 2019’da olduğu gibi kendi grubu EPP ile sosyalist (S&D) ve liberal (Renew Europe-Avrupa’yı Yenile) milletvekillerinin desteğiyle mümkün olacak. Mevcut sandalye sayılarına bakıldığında ideal olarak bu üç grubun desteği, gerekli 361 oyu sağlıyor ancak oylamanın gizli yapılacak olması soru işaretlerine yol açıyor. Bu 3 grup toplamda 401 sandalyeye karşılık gelse de geçmiş deneyimlere dayanarak, bu milletvekillerinin en az yüzde 10’unun aleyhte oy kullanacağı, hatta bazı milletvekillerinin ise oylamaya katılmayacağı düşünülüyor.
Kararsız milletvekilleri seçim sonucunu belirleyecek
AP’de yapılacak oylamada mutlak çoğunluğun sağlanamaması halinde milletvekilleri, AB Konseyi’nden yeni bir aday belirlemesini isteyecek. Bir aylık çabaları boşa giden AB liderleri bir ay içinde yeni bir isim önerebilmek için yeniden müzakerelere başlayacak. Ancak tüm bunların olması halinde, halihazırda Ukrayna’daki savaş ve AB dönem başkanı Macaristan’ın Başbakanı Viktor Orban’ın Rusya ziyaretiyle gerilen atmosfer, Fransa’da seçim sonrası süren karışıklık da düşünüldüğünde Birlik, siyasi krize de sürüklenmiş olacak.
Tüm bu endişeler von der Leyen’i grup görüşmelerinin dışında, EPP, sosyalist, liberal ve yeşilci milletvekilleriyle saatler süren bireysel görüşmeler yapmaya zorladı. Von der Leyen’in 18 Temmuz sabahı Genel Kurul’a hitabında kararsız milletvekillerinin taleplerine ne derece yanıt vermiş olacağı da merak konusu oldu.
Özel Ukrayna oturumu
Yeni yasama döneminin ilk haftasında AP Genel Kurulu, iki oylama arasında ise Ukrayna konulu oturum için bir araya gelecek. Siyasi grupların başkanlarının hitaplarının ardından, TSİ 18.00’de AP’nin yeni milletvekilleri, gelecek 5 yıllık dönemde Birliğin Ukrayna’ya desteğini teyit edecekleri bir karar tasarısını oylayacak.
